Là nơi có vị trí chiến lược về quân sự, đầu mối giao thông trọng điểm của các tỉnh miền núi phía Bắc, trong những năm kháng chiến, nhất là trong thời điểm chiến tranh phá hoại bằng máy bay B52 leo thang ở miền Bắc, Thái Nguyên chỉ đứng sau Hà Nội và Hải Phòng về mức độ thiệt hại. Trong đợt tập kích 12 ngày đêm bằng B52 vào tháng 12/1972, không quân Mỹ đã đánh phá mảnh đất Thái Nguyên khiến hàng trăm người thương vong, trong đó có nhiều phụ nữ, trẻ em; hàng ngàn ngôi nhà và tài sản, các công trình phúc lợi, cơ sở công nghiệp đã bị phá hủy… Ga Lưu Xá, thành phố Thái Nguyên, cách đây 46 năm, nơi được coi là 1 trong 2 “cảng nổi” của miền Bắc, đã bị kẻ thù trút xuống nơi đây biết bao bom đạn hòng làm tê liệt con đường trung chuyển hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam. Và đúng Noel năm 1972, 60 Thanh niên xung phong Bắc Thái đã anh dũng hy sinh khi đang làm nhiệm vụ bốc dỡ, giải tỏa hàng hóa. Để ghi lại những đóng góp và tri ân Thanh niên xung phong năm ấy, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã và đang tiến hành trùng tu, tôn tạo Di tích Quốc gia Địa điểm lưu niệm Thanh niên xung phong Đại đội 915 hy sinh; chỉ đạo biên soạn cuốn sách lịch sử, xây dựng phim tài liệu và các tác phẩm nghệ thuật về Thanh niên xung phong Đại đội 915.
Thực hiện chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, tháng 4 năm 2018, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã xây dựng kế hoạch và tổ chức các nhóm đi khai thác, sưu tầm tư liệu lịch sử về Thanh niên xung phong (TNXP) Đại đội 915, Đội Thanh niên xung phong 91, tỉnh Bắc Thái tại 63 gia đình liệt sĩ; 57 cựu TNXP. Việc thu thập các di vật, hiện vật, ảnh chân dung liệt sĩ rất khó khăn vì theo phong tục của những người dân tộc thiểu số, khi chết trẻ, chưa lập gia đình thì người nhà sẽ hỏa táng hết các đồ đạc cá nhân. Rất nhiều liệt sĩ các tổ công tác tìm đến ban thờ chỉ có duy nhất là bằng “Tổ quốc ghi công”. Những cựu TNXP đều đã có tuổi, có người không còn thật sự khỏe mạnh, có người đến nay vẫn còn gặp khó khăn về nơi ăn chốn ở. Và khó quên hơn cả đối với các nhóm công tác là việc trao đổi với 07 Cựu TNXP may mắn còn sống sót sau trận ném bom trong Noel năm 1972. Hơn 40 năm đã trôi qua nhưng những gì họ cùng các đồng đội phải trải qua ngày hôm đó mới chỉ như ngày hôm qua. Với họ, những đặc điểm như tên tuổi, quê quán, khuôn mặt, giọng nói của các đồng đội thân thiết cùng tiểu đội sẽ mãi mãi không bao giờ quên. …Tất cả đều đã được các đoàn công tác ghi lại một cách kĩ lưỡng và là cơ sở phục vụ cho công tác nghiên cứu, biên soạn cuốn sách lịch sử, xây dựng phim tài liệu và các tác phẩm nghệ thuật về TNXP Đại đội 915; đồng thời là thông tin để các cơ quan chức năng hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn xem xét, tìm cách hỗ trợ và giải quyết chế độ chính sách cho thân nhân liệt sĩ và cựu TNXP.
Sau chuyến khai thác, sưu tầm tư liệu lịch sử, ngày 08/5/2018 Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức Hội thảo đề cương và tư liệu cuốn sách lịch sử về TNXP Đại đội 915; các đại biểu đã tập trung làm rõ về tính khoa học, lý luận và thực tiễn trong cách chọn tên và xây dựng bố cục cuốn sách; những yêu cầu đặt ra đối với nội dung của cuốn sách viết về TNXP Đại đội 915; thống nhất về những thông tin, tư liệu lịch sử TNXP Đại đội 915 được 5 tổ công tác khai thác tại các tỉnh, thành phố. Trên cơ sở hướng dẫn, chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, kết quả khai thác, sưu tầm tư liệu lịch sử, các cơ quan, đơn vị đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, giáo dục về lịch sử TNXP Đại đội 915. Cuộc vận động sáng tác các tác phẩm văn học, nghệ thuật về Đại đội TNXP 915 đã được Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Thái Nguyên tổ chức phát động; đến nay Hội đã nhận được gần 100 tác phẩm của các văn nghệ sĩ tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn để chọn lựa ra các tác phẩm tiểu biểu biên tập thành Cuốn “Tuyển chọn các tác phẩm văn học nghệ thuật tiêu biểu về Đại đội Thanh niên xung phong 915”. Đài Phát thanh – Truyền hình Thái Nguyên đã tuyên truyền đậm nét các hoạt động khai thác, sưu tầm tư liệu lịch sử, trùng tu, tôn tạo Di tích quốc gia địa điểm lưu niệm TNXP Đại đội 915 hy sinh tại Gia Sàng, thành phố Thái Nguyên; xây dựng “Bộ phim tài liệu truyền hình về Thanh niên xung phong Đại đội 915 anh hùng”.
Chiến công của Đại đội Thanh niên xung phong 915 tại Gia Sàng là thể hiện tinh thần dũng cảm, ý chí kiên cường, bất khuất của quân và dân ta. Đảng bộ và nhân dân Thái Nguyên cùng với nhân dân cả nước mãi mãi khắc sâu những chiến công oanh liệt, những tấm gương các anh hùng, liệt sĩ tại mảnh đất này. Cuốn sách “Đại đội Thanh niên xung phong 915 – Khúc tráng ca bất tử”,“Tuyểnchọn các tác phẩm văn học nghệ thuật tiêu biểu về Đại đội Thanh niên xung phong 915” và “Bộ phim tài liệu truyền hình về Thanh niên xung phong Đại đội 915 anh hùng” được xuất bản sẽ tái hiện lại một cách chân thực, khách quan về một thời chiến tranh cùng những ghi nhận của Đảng và Nhà nước đối với các liệt sĩ của Đại đội 915, Đội TNXP 91, tỉnh Bắc Thái (nay là tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn) đã hy sinh anh dũng trong đêm Noel năm 1972; là tài liệu quan trọng phục vụ công tác tra cứu tư liệu, nghiên cứu, biên soạn lịch sử; tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho các thế hệ hôm nay và mai sau; góp phần giới thiệu với bạn bè trong nước, quốc tế về mảnh đất, con người Thái Nguyên trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay./.
